انتخابات ریاست جمهوری 2016 آمریکا از نگاه روسیه

- ترامپ از فردی مشاوره می‌گیرد که حامی روابط نزدیک آمریکا و روسیه است.

- پوتین از طرح ترامپ برای احیای کامل روابط با مسکو استقبال کرده است.

- کلینتون نگاه بدبینانه‌ای به شخص پوتین دارد.

..............................................

پژوهش خبری صدا و سیما: در هفته‌های گذشته و با مشخص‌تر شدن وضعیت رقابت‌های داخلی دو آوردگاه دموکرات و جمهوریخواه در آمریکا، نگاه کرملین نیز به این انتخابات و نامزدهای مطرح بیشتر شده است. در این میان، تاثیر روسیه در انتخابات آمریکا‏، گزینه مطلوب روسیه از بین «کلینتون» و «ترامپ» و تاثیر انتخاب هر یک بر منافع روسیه از محورهای مهم مطالب طرح شده از سوی کارشناسان روابط بین‌الملل است. آنچه در ادامه می‌آید، ترجمه مقاله استراتژیک نشریه اندیشکده روسی Russia Direct است که نگاهی دقیق به منافع و رویکرد روسیه در انتخابات سال 2016 دارد.

اگرچه اکنون بسیار زود است که درباره پیروز انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 ایالات متحده صحبت کنیم اما زمان مناسبی است که به بررسی تاثیر نتیجه این انتخابات بر روابط مسکو – واشنگتن بپردازیم.

در هفته‌های اخیر، رقابت کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برای جذب هر چه بیشتر توجه رسانه‌ها و افکار عمومی به خود آغاز شده است؛ رقابتی که نه تنها کارشناسان بلکه مردم عادی را هم که عموما علاقه‌‎ای به سیاست ندارند، مورد هدف قرار داده است. این موضوع هم در روسیه و هم در آمریکا اتفاق افتاده است؛ چرا که همگان معتقدند که خروجی انتخابات می‌تواند تاثیر مهم و عمیقی بر آینده روابط کاخ کرملین با کاخ سفید داشته باشد.

فراتر از جنگ سرد

برای فهمیدن آنچه در امسال رخ می‌دهد، باید چشم‌انداز تغییر سیاست خارجی در طول 25 سال گذشته را مورد توجه قرار داد. بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 میلادی، دموکرات‌های آمریکا به بهانه شعار دفاع از ارزش‌های انسانی در تمام جهان، شروع به فعالیت‌های بین‌المللی کردند و در این زمینه حتی از ابزارهای نظامی هم برای پیشبرد اهداف خود بهره بردند.

این مساله با خواسته تاریخی جمهوری‌خواهان در دوران جنگ سرد یعنی دخالت در امور خارجی، ترکیب شد و نهایتا به سیاست خارجی دولت جرج دبلیو بوش شکل داد. سیاست دولت بوش مبتنی بر استفاده از زور برای کنار زدن دولت‌های محلی و روی کار آوردن دولت‌‎های حامی غرب به جای آنها بود (چیزی که قرار بود به دموکراسی و صلح بیشتر منجر شود.)

باراک اوباما میراث‌دار چنین وضعیتی بود و باید کشورش را از بحران‌هایی نظیر عراق و افغانستان خارج می‌کرد. از سوی دیگر، کشمکش‌های آمریکا با چین و روسیه بر سر مسائل جدیدی نظیر غرب آسیا و بحران اوکراین دچار تحولات جدی شد.

همین مساله سبب شد تا ناکامی اوباما در حل این موضوعات، او را تبدیل به رهبری ضعیف و غیرمقتدر بدل کند که به طور ویژه از سوی جمهوری‌خواهان مورد انتقاد قرار دارد. اوباما نشان داد که یک واقعگرای افراطی و سیاستمدار بدبین است و به همین دلیل سیاست‌های خود درباره ایران، اسرائیل و کوبا را بارها به طور کلی تغییر داد و خود را در ماجرای اصلاحات پذیرش مهاجرین نیز درگیر کرد.

همین مساله سبب شد تا تبلیغ درباره چهره ضعیف اوباما در حوزه سیاست خارجی تبدیل به شعار اصلی جمهوری‌خواهان در روند انتخابات اولیه ریاست جمهوری شود و برگ برنده کمپین‌های تبلیغاتی آنان باشد.

تاثیر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بر روابط مسکو – واشنگتن

این انتخابات چه تاثیری بر گسترش روابط روسیه و ایالات متحده خواهد داشت؟ خیلی سخت است که نگاه خوش‌بینانه و مثبتی به آن داشته باشیم. از قبل مشخص است که جمهوری‌خواهان همانند زمان جنگ سرد به دنبال فریاد زدن ضعف دموکرات‌ها و تلاش برای «یک درس حسابی به روسیه دادن» هستند.

دموکرات‌هایی مانند هیلاری کلینتون هم انزجار خود از رئیس‌جمهور روسیه یعنی ولادیمیر پوتین را مخفی نکرده‌اند و رویکرد جنگ‌طلبانه خود بر سر بحران اوکراین را حفظ کرده‌اند. در همین زمان، بسیاری از مردم آمریکا معتقدند که تنبیه روسیه توسط دموکرات‌ها بیشتر به یک انتقام‌جویی شخصی شبیه است.

البته از این هم بدتر می‌شود و هیلاری کلینتون هر روز با مشکلات جدیدتری روبرو می‌شود. ارتباطات گسترده کلینتون با غول‌های فساد اقتصادی و همچنین ماجراهای ضدامنیتی او – مانند افشای ایمیل‌ها و مساله کشتار لیبی – وضعیت را برای او بسیار سخت کرده است.

به همین دلیل به نظر می‌رسد که ممکن است شرایط سال 2008 مجددا برای دموکرات‌ها تکرار شود؛ یعنی مشاهده ضعف شدید هیلاری کلینتون سبب شود تا اعضای ارشد حزب دموکرات به سمت حمایت از یک چهره ناشناخته بروند؛ همانطور که در آن سال به حمایت از باراک اوبامای جوان پرداختند.

البته جای یک احتمال دیگر هم هست: یک اتفاق ناگهانی و غافلگیر کننده در حزب دمورکات شبیه آن چیزی که در سال 1992 اتفاق افتاد و فرماندار جوان ایالت آرکانزاس – بیل کلینتون – به ریاست جمهوری رسید. از منظر روابط روسیه و آمریکا، چنین اتفاقی منجر به کلیشه‌های جنگ سرد نمی‌شود و به دلیل عدم وجود خصومت شخصی میان طرفین، می‌تواند یک اتفاق بسیار مفید باشد.

پیروزی ترامپ چه معنایی برای روسیه دارد؟

در حال حاضر، وضعیت جمهوری‌خواهان را می‌توان یک تراژدی خنده‌دار دانست؛ چرا که تمام بنایی که جمهوری‌خواهان با چهره‌های شاخصی نظیر جب بوش و تد کروز علیه فعالیت‌های دولت باراک اوباما ساخته بودند، با حضور چهره‌ای به نام دونالد ترامپ فروپاشید.

همه ابهاماتی که در جبهه جمهوری‌خواهان وجود دارد، چه تاثیری بر رابطه روسیه و آمریکا خواهد داشت؟ از یک منظر، این مساله فواید متعددی دارد؛ زیرا حداقل در شرایط فعلی تمرکز شعارها بر مساله دیگری غیر از خصومت دو کشور قرار گرفته است. شاید خنده‌دار به نظر برسد اما اینکه همسر اول ترامپ اهل چک بوده و همسر فعلی او اهل اسلوونی است، نشانه خوبی برای عدم تلاش به منظور تکرار جنگ سرد است که می‌تواند یک مزیت باشد.

ترامپ برای روسیه مزیت دارد. با توجه به عدم سابقه سیاسی ترامپ و اینکه جمهوری خواهان (که تقریبا از سال 2008 که اوباما سر کار آمده است،) عملا از صحنه سیاست کاخ سفید دور بوده اند، در حال حاضر هم کاندیدای آن ها شخصی از سیاست دور است. یعنی در صورتی که او رئیس جمهور آمریکا شود، جمهوری خواهان بعد از هشت سال می خواهند به کاخ سفید برگردند و فردی را که در سیاست سابقه چندانی ندارد زمام کاخ سفید را در دست بگیرد. پس بهترین فرصت برای مانور دادن روس هاست تا به آنچه می خواهند برسند و احیانا وارد یک معامله جدید با طرف آمریکایی شوند و از این فرصت استفاده کنند. از این دید به نظر می آید که این موضوع مزیتی برای روسیه است تا در مجموع ترامپ برنده انتخابات 2016 شود.

پژوهش خبری صدا و سیما//