سرخاب طلای سرخ، بر چهره مزارع زعفران قم

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، کاربردهای متعدد و فراوان زعفران و خواص دارویی و مصارف متنوع غذایی آن و از همه مهم تر نقش عمده‌ای که در زندگی کشاورزان دارد، حالا علاوه بر خراسان، استان های دیگر کشور را از جمله استان قم، به جایگاهی مناسب برای کشت و برداشت زعفران تبدیل کرده است؛ هر چند که پیشینه کاشت زعفران در قم به دوره ساسانیان بر می گردد. این روزها پیچیده شدن عطر خوش زعفران در فضای قم، نویدبخش پایان انتظار شش ماهه کشاورزان است.

مریم برقعی، کارشناس تغذیه می گوید: یکی از اثرات دارویی زعفران که از قدیم الایام این گیاه خوش عطر و رنگ به آن شهرت داشته، خاصیت ضدافسردگی آن است؛ خوردن یک فنجان چای دم کرده زعفران احساس خوشی و شادی را در فرد ایجاد می کند.

برقعی می افزاید: رعایت اعتدال در مصرف زعفران مانند هر ماده خوراکی دیگر لازم است به طوری که مصرف 3گرم زعفران در ماه مفید و سودمند و بیش از 5گرم آن مضر است.

این کارشناس تغذیه می گوید: زعفران در صنعت غذایی نیز کاربرد زیادی دارد به طوری که براساس تحقیقات صورت گرفته در کشورهای مختلف از جمله سازمان غذا و داروی امریکا(FDA)، زعفران به عنوان رنگ دهنده طبیعی مجاز شناخته شده و مصرف آن به عنوان طعم دهنده و معطرکننده طبیعی در غذا بدون مانع است.

عیان شدن گنج نهان گل های ارغوانی

این روزها در بخش های مرکزی و جعفرآباد قم، آفتاب که می زند، این گُل گنج خود را عیان می کند؛ پر ارزش ترین چاشنی دنیا که حالا به طلای سرخ مشهور است.

خانم شاکری از زعفران کاران قمی می گوید: استفاده از زعفران در مواد غذایی سابقه دیرینه دارد؛ در روزگاران کهن، ایرانی ها در جشن ها و اعیاد خود از زعفران به علت رنگ زیبا، عطر و طعم دلپذیر آن برای تهیه و تزئین شیرینی ها، دسرها و بستنی ها و غذاهای مختلف از جمله انواع خورش ها استفاده می کردند.

گران ادویه جهان، محصولی کم آب بر است

آقای امینی 35ساله، صاحب مزرعه یک هکتاری زعفران است؛ او می گوید از زمانی که میزان برداشت آب از چاه ها کاهش یافته، کاشت زعفران رونق گرفته چرا که زعفران جزو گیاهان کم آب بر است.

او می گوید: پیاز زعفران در سال های اول گل دهی زیادی ندارد،  اما از سال سوم تا هفتم و هشتم به بیشترین میزان باردهی خود می رسد؛ آقای امینی می افزاید: امسال سال اول برداشت است و امیدواریم که در همین سال اول سه تا پنج کیلو زعفران برداشت کنیم.

علاوه بر این کشاورز جوان که از خاک، طلا برداشت می کند، جوانی خوش فکر در روستای مومن آباد بخش مرکزی قم، در گلخانه ای هیدروپونیک مشغول برداشت زعفران است.

برداشت زعفران بیشتر و مرغوب تر در گلخانه

آقای عاملی 38ساله که برای اولین بار در قم گلخانه کاشت زعفران را ایجاد کرده است، می گوید: کشت زعفران در گلخانه هفت برابر کشت سنتی محصول می دهد.

او در مساحت 100متری، همان مقدار پیازی را که آقای امینی در زمین یک هکتاری اش کاشته، پرورش داده است و با دادن نور، دما و آب مناسب توانسته به موفقیت برسد و برای سال اول تا هشت کیلو زعفران برداشت کند.

آقای عاملی می گوید: جوانه های اضافی که در داخل خاک وجود دارد و نمی شود کنترل کرد، در گلخانه قابل کنترل و حذف است؛ در این روش انرژی پیاز هدر نمی رود و  به طور کامل به گل دهی اختصاص پیدا می کند؛ از طرفی هم چون نور مستقیم نمی بیند، برگی سبز نمی شود و انرژی در پیاز ذخیره می ماند.

گلخانه های کاشت پیاز زعفران برای اولین بار در کشور چین آغاز شد و حالا در ده استان کشور ما هم این اقدام صورت می گیرد.

به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی، کاشت زعفران در قم قدمت دیرینه ای دارد، به طوری که ناپلئون در کتابش از زعفران بخش کهک قم سخن گفته است؛ طلایی می گوید: کشت زعفران سال های طولانی در قم متوقف شد اما از چند سال پیش کاشت این گیاه ارزشمند و پر طرفدار در قم آغاز شده و امروز از پانزده هکتار مزرعه زعفران در قم، برداشت 15کیلو طلای سرخ پیش بینی می شود.

او می گوید: به طور میانگین از هر هکتار یک کیلو زعفران برداشت می شود.

آقای رضایی از زعفران کاران قمی می گوید: بعد از اینکه کارگران به گل چینی رفتند و فرش ارغوانی زمین را درو کردند، مهم ترین بخش، پاک سازی و جدا سازی کلاله زعفران از بقیه گل است؛ او می افزاید: زعفران با ایجاد اشتغال برای صدها کارگر در استان ما و هزاران نفر در کشور برکت را با خود در زمستان می آورد.

جواد، کارگر مزرعه این کشاورز هم در تکمیل صحبت های او می گوید: در مزارع زعفران از هر یک کیلو گُل ، تنها 10گرم زعفران خشک به دست می آید.

کسی به گَرد پای زعفران کاران ایران  هم نمی رسد

ایران 90درصد زعفران دنیا را تولید می کند و رتبه اول را در این زمینه دارد، که البته از نظر کیفی هم زعفرانش بسیار مرغوب است، به طوری كه كیفیت مطلوب زعفران ایران باعث شده تا بعضی از كشورها از جمله اسپانیا، زعفران ایران را به صورت فله ای خریداری نموده و با بسته بندی های زیبا به نام زعفران اسپانیا روانه بازارهای بین المللی نمایند.

هر چند حالا می گویند افغانستان هم برای کشت و برداشت گران ترین محصول کشاورزی پا به عرصه گذاشته و ممکن است جایگاه ایران را از آن خود کند، اما 25هزار هکتار زمین در استان خراسان و تولید 170تن زعفران، حالا حالاها زمان می برد تا کسی به گَرد پایش هم برسد.

ایران در سال گذشته در مجموع 416تن زعفران به 62کشور جهان صادر کرده است.

سیجانی رئیس سازمان صمت استان می گوید: چین، هندوستان، سنگاپور، مالزی، ژاپن، تایوان، فرانسه، ایتالیا و آلمان از دیگر کشورهایی هستند که در فهرست تولیدکنندگان زعفران قرار دارند، اما در بازار تجارت جهانی هنوز هم دو نام زعفران و ایران تداعی کننده یکدیگر هستند؛ ایرانی‌ها همواره تولید و تجارت عمده زعفران مرغوب دنیا را در اختیار داشته اند.

صادرات 400میلیون دلاری گل سلامتی

اهمیت اقتصادی و اجتماعی زعفران به عنوان گرانترین ادویه جهان، جایگاه منحصر به فردی در میان محصولات صنعتی و صادراتی ایران دارد، و حالا مورد حمایت مسئولان است.

آقای محمدرضا خانی مدیر شعب بانک کشاورزی هم از حمایت این محصول با تسهیلات کم بهره می گوید؛ او که برای دیدن گلخانه آقای عاملی به آنجا آمده بود، از توجیه اقتصادی آن پرسید و سپس قول حمایت برای پرداخت وام 2میلیارد تومانی برای گسترش این گلخانه تا 4هزار متر را داد.

توجه به ظرفیت های بالای کشاورزی در استان می تواند نقش بسزایی در تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی داشته باشد؛ به ویژه اگر این توجه به سمت محصولات کم آب بر و با ارزش افزوده بالا جلب شود؛ زعفران گل سلامتی است؛ هم درمان جسم و هم درمان اقتصاد، به طوری که کیلویی 18تا 20 میلیون تومان در بازار به فروش می رسد؛ اما آنچه هم اکنون جای خالی اش احساس می شود، توسعه صنعت بسته بندی است؛ این صنعت سودآور اگر چاشنی کار فعالان تجارت طلای سرخ شود، ارز آوری 400میلیون دلاری آن بیش از پیش افزایش می یابد و حاصل کار کشاورزان ایرانی با نام تجاری ایران به دنیا معرفی می شود.